W ćwiczeniach usprawniających percepcję wzrokową nacisk należy położyć na kształtowanie tych umiejętności, które są najsłabiej rozwinięte, zaczynając od ćwiczeń łatwych i kolejno przechodząc do trudniejszych.
Stopień trudności wynika ze sposobu eksponowania materiału, a więc największe znaczenie ma:
- czas ekspozycji – zadanie jest trudniejsze, kiedy czas ekspozycji jest krótszy (pamiętajmy także, że obrazy statyczne są łatwiejsze do obserwowania, niż te poruszające się),
- odległość i wielkość obrazu – większa trudność, kiedy obrazki położone są dalej i są mniejsze,
- liczba elementów – większa trudność, kiedy obrazków czy elementów jest więcej.
Wykonując ćwiczenia percepcji wzrokowej należy pamiętać o kilku podstawowych i bardzo ważnych zasadach:
- SYSTEMATYCZNOŚĆ – ćwiczenia powinny odbywać się regularnie (lepsze efekty uzyskuje się pracując codziennie, nawet po kilkanaście minut niż godzinę, ale tylko raz w tygodniu).
- INDYWIDUALIZACJA – planując zajęcia z wykorzystaniem ćwiczeń rozwijających percepcję wzrokową należy wziąć pod uwagę indywidualne predyspozycje dziecka (jego emocjonalność, nadpobudliwość, trudności z koncentracją). W przypadku, kiedy zajęcia są grupowe istotne jest uwzględnienie predyspozycji i specyfiki całej grupy.
- CZAS – dzieci młodsze potrzebują więcej czasu na wykonanie zadania niż dzieci starsze, ale należy pamiętać, że każde dziecko jest inne i może zdarzyć się sytuacja, że uczniowie w tej samej grupie wiekowej będą pracować w różnym odstępie czasowym. Zarówno czas, jak i tempo wykonywania poszczególnych ćwiczeń muszą być dostosowane do indywidualnych potrzeb dziecka. Ćwiczenia nie mogą dziecka męczyć ani być dla niego nudne (odpowiedni czas to ok. 20-25 minut).
- STOPNIOWANIE TRUDNOŚCI – warto zaczynać od ćwiczeń na materiale przedmiotowym z najbliższego otoczenia dziecka (w przypadku najmłodszych dzieci doskonale sprawdzają się zabawki). Ćwiczenia wykonujemy od najłatwiejszych do coraz trudniejszych, w zależności od możliwości dziecka.
- WYJAŚNIENIA – dla dzieci młodszych niektóre zadania mogą być początkowo zbyt trudne i niezrozumiałe. Dlatego też na starcie warto upewnić się, że dziecko rozumie polecenie (instrukcje do zadania). Jeśli tak, a mimo to ćwiczenie nadal sprawia trudność konieczne są dodatkowe wyjaśnienia lub kilka podejść wykonania ćwiczenia kontynuowanych do czasu, kiedy dziecko nie będzie miało już żadnych trudności z jego zrobieniem.
- KONSEKWENCJA – każde ćwiczenie powinno być wykonane w całości. Jeśli zadanie nie zostanie ukończone, nie powinno się przechodzić do kolejnego etapu. Kolejny etap jest możliwy tylko wtedy, gdy poprzedni został ukończony pomyślnie.
- SAMODZIELNOŚĆ – chcąc rzeczywiście cieszyć się efektywnością wykonanej pracy należy przede wszystkim zadbać o samodzielność dziecka. Wiem, że powinna to być sprawa oczywista, ale są rodzice mający tendencję do wyręczania dziecka. Niestety taka chęć pomocy, tylko szkodzi. Należy dać dziecku potrzebny czas na samodzielne wykonywanie ćwiczeń.
- ZEZWOLENIE NA BŁĘDY – dziecko musi mieć możliwość popełniania błędów, bo dzięki temu naprawdę się uczy. Jest to także najlepszy sposób zdobywania nowych doświadczeń. Nikt za nikogo życia nie przeżyje, dlatego też, aby dziecko mogło się kiedyś odnieść do swoich doświadczeń – musi mieć możliwość doświadczania.
Artykuł stworzony w ramach zajęć instruktażu dla rodziców dzieci z niepełnosprawnościami. Zajęcia realizowane są w ramach projektu “Odkryj z nami potencjał – zdobądź swoją przyszłość” współfinansowanego ze środków PFRON